Sahan Media Muqdisho: Hay’adda gargaarka horumarinta dawladda Turkiga ayaa tan iyo markii ay Soomaaliya ka bilowday shaqada 2011 waxa ay ka fulisay in ka badan 500 oo mashruuc, kuwaas oo ka qayb qaadanaya horumarka dalka ee dhinacyada caafimaadka iyo beeraha, waxbarashada iyo kaabayaasha dhaqaalaha.
Zafer Eski, oo ah xiriiriyaha Soomaaliya ee hay’adda iskaashiga iyo isku xirka Turkiga ee (TIKA) ayaa u sheegay Anadolu in hay’addu ay diiradda saarayso horumar waara iyo saameynta mustaqbalka fog. “Mid ka mid ah mashaariicdayada ugu muhiimsan waa Jaamacadda Zamzam,” ayuu yiri.
“Markii hore waxaa la aasaasay dugsi yar oo beeraha ah 2012 iyada oo la kaashanaysa Humanitarian Relief Foundation (IHH), waxay noqotay Jaamacadda Zamzam 2014. Qalinjabiyeyaasha hadda waxay door muhiim ah ka ciyaaraan dhammaan qaybta beeraha ee Soomaaliya.”
TIKA ayaa sidoo kale ka fulisay caasimadda Muqdisho howlo waaweyn oo kaabayaasha dhaqaalaha ah, oo ay ka mid yihiin laami la saaray ilaa 35 kilomitir (21.7 miles) oo waddooyinka waaweyn ah, dhismaha TurkSom oo ah saldhigga ugu weyn ee Turkiga ee dibadda iyo xarunta tababarka, iyo qalabeynta Isbitaalka Waxbarashada iyo Cilmi-baarista Recep Tayyip Erdogan.
Eski waxa uu iftiimiyay in wakaaladu ay xooga saarayso tababarada xirfadaha ee dhalinyarada iyo naafada.
Barnaamijyada Xarunta Waxbarashada Naafada ee SANCO, sida tolida, qurxiyo, iyo aqoon-isweydaarsiyada, waxay baraan ka qaybgalayaasha sida loo kasbado nolosha oo ay u gaaraan madaxbannaani maaliyadeed.
Eski wuxuu sheegay in TIKA ay sidoo kale taageerto dadaallada waxbarasho sida casharrada luqadda Turkiga ee agoonta booliiska Soomaaliyeed iyada oo u sii marinaysa Machadka Yunus Emre.
Sanadihii la soo dhaafay, hay’addu waxay sidoo kale ka caawisay dugsiyada inay dhisaan tayada iyo horumarinta kaabayaasha si kor loogu qaado horumarka muddada fog ee Soomaaliya oo dhan.
Soomaaliya iyo Turkiga ayaa xiriir saaxiibtinimo oo dhow yeeshay sanadkii 2011-kii, kadib markii uu dalka booqasho ku yimid Madaxweynaha Turkiga Erdogan (oo xilligaasi ahaa Ra’iisal Wasaare) oo ahaa hogaamiyihii ugu horeeyay ee aan Afrikaan ahayn oo booqasho ku taga dalkaasi muddo 20 sano ah.
Wixii markaas ka dambeeyay, kaalmada bini’aadantinimo iyo horumarinta farsamada ee Turkigu uu siiyo Soomaaliya waxay kor u dhaaftay 1 bilyan oo doollar, oo ay ku jiraan mashaariic ay ka mid yihiin caafimaadka, waxbarashada, adeegyada dawladda hoose, iyo kaabayaasha dhaqaalaha.
