Sahan Media Muqdisho: Dowladda Madaxweyne Felix Tshisekedi ayaa ku eedeysay hogaamiyihii hore inuu xulafo la leeyahay jabhadda M23.
Madaxweynihii hore ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo, Joseph Kabila, ayaa Talaadadii lagu xukumay dil toogasho ah maxkamadda sare ee militariga, iyadoo lagu eedeeyay khiyaano qaran, dambiyo dagaal iyo dambiyo kale oo halis ah, oo la xiriira colaadda ka taagan bariga dalkaas.
Kabila ayaa lagu xukumay isagoo maqan, kaddib markii lagu eedeeyay inuu la shaqeynayay jabhadda ay Rwanda taageerto ee M23, kuwaasoo weerarro hordhac ah ku qaaday bishii Jannaayo ee sannadkan, kana qabsaday deegaanno badan oo ay ku jirto xarunta istaraatiijiga ah ee bariga magaalada Goma. Horumarka kooxda ayaa sababay in ka badan 3,000 oo dhimasho ah iyo barokaca ku dhawaad hal milyan oo qof.
Xukunkan ayaa imaanaya iyadoo dowladda DRC iyo wakiillada fallaagada M23 ay sii wadaan wadahadal nabadeed oo gaabis ah, kuwaasoo ay dhexdhexaadinaysay Qatar tan iyo bishii Luulyo. Si kastaba ha ahaatee, waxaa jira walaac laga qabo in xukunka Kabila uu sii carqaladeyn karo wadahadalladaas iyo sii kordhinta kala qeybsanaan siyaasadeed oo ballaaran oo ka jirta waddanka Afrikada dhexe ee ay dhibaatadu ka jirto.
DRC waxa ay ku jirtay colaad tobanaan sano ah, kuwaas oo sii kordhay bishii January. Inkastoo uu dagaalku qarka u saaran yahay wada-hadallada nabadeed, haddana waxaa jira warar sheegaya in ay jiraan rabshado. Kabila oo ahaa madaxweyne intii u dhaxeysay 2001 ilaa 2019, ayaa ah nin ay siyaasad ahaan isku hayaan madaxweyne Felix Tshisekedi, waxaana uu ku eedeeyay madaxweynaha xilka haya in uu maxkamadaha u adeegsaday xallinta natiijooyinka siyaasadeed.
Waa kuwan waxa aad u baahan tahay inaad ka ogaato xukunka Kabila: Kabila ayaa lagu helay dambiyo dhowr ah oo ay ka mid yihiin khiyaano qaran, dambiyo dagaal, shirqool iyo abaabul kacdoon oo ay la kaashanayaan jabhadda M23 oo ay taageerto Rwanda, sida ay sheegeen guddiga khubarada ah ee Qaramada Midoobay. Ujeedka kooxda ayaa lagu sheegay in ay afgembiyaan Tshisekedi. Rwanda ayaa beenisay inay tahay xoogag ka dambeeya M23.
Sarreeye Guud Joseph Mutombo Katalayi, oo guddoominayey maxkamadda militariga ee DRC, ayaa ku dhawaaqay Kabila inuu yahay dambiile – cod aqlabiyad ah – “dembi dagaal oo dil ula kac ah, dembi dagaal kufsi, dembi dagaal oo jirdil ah, iyo dembi dagaal ee weerarrada ka dhanka ah hantida la ilaaliyo”.
“Marka la dabaqo qodobka 7 ee Xeerka Ciqaabta Militariga, wuxuu soo rogayaa hal xukun, kaas oo ah kan ugu daran, kaas oo ah ciqaab dil ah,” ayuu yiri Katalayi.
Maxkamadda ayaa sidoo kale ku xukuntay madaxweynihii hore inuu bixiyo $29bn oo magdhow ah oo loo geystay dowladda DRC, halka $2bn midkiiba la siiyo gobollada ay dagaalladu saameeyeen ee Waqooyiga Kivu iyo Koonfurta Kivu, ee bariga DRC. Kabila laftiisa ayaa la rumeysan yahay inuu ku dhashay gobolka Koonfurta Kivu.
Dacwad oogaha Richard Bondo, oo matalay Waqooyiga Kivu iyo Koonfurta Kivu inta ay dacwadu socotay, ayaa amaanay go’aanka maxkamada. “Cadaaladda lagu bixiyo magaca dadka Kongo waxay siinaysaa qanacsanaanta dadkeeda,” Bondo ayaa u sheegay saxafiyiinta dibadda maxkamadda.
