Sahan Media Muqdisho: In ka badan 12 hay’adood oo ka shaqeeya baadigoobka iyo samatabbixinta Yurub ayaa ku dhawaaqay samaynta isbahaysi cusub, waxaanay hakiyeen wada shaqayntii ay la lahaayeen dhiggooda Liibiya, si ay uga jawaabaan waxa ay ku sheegeen sannado badan oo si xun loola dhaqmayay qaxootiga iyo magan-gelyo doonka ee socdaalka halista ah uga sii gudbaya badda Mediterranean-ka ee Yurub.
Isbahaysigan 13-ka xubnood ah, oo ay ku jiraan ururo ka kala socda Jarmalka, Faransiiska, Spain iyo Talyaaniga, ayaa Arbacadii ku dhawaaqay abuurista Fleet ka Caddaaladda, oo hadafkeedu noqon doono “in la ilaaliyo xuquuqda aadanaha iyo sharciga caalamiga ah ee badaha”, sida lagu sheegay war-saxaafadeed ka soo baxay NGO-ga SOS Humanity, oo qayb ka ah isbahaysiga cusub.
The Justice Fleet ayaa sidoo kale ku dhawaaqday in ay “joojinayso xiriirka hawlgalka” ee Xarunta Isku-dubbaridka Samatabbixinta Wadajirka ah ee Liibiya (JRCC) ee Tripoli ka dib “sanaddo sii kordhaya xadgudubyada xuquuqda aadanaha” ee ka dhanka ah magangalyo-doonka iyo qaxootiga ku safraya badda.
“JRCC Tripoli, oo isku dubbarida rabshadaha ay wadaan waxa loogu yeero Ilaalada Xeebaha Liibiya, looma tixgelin karo inay tahay hay’ad karti leh,” ayaa lagu yiri war-saxaafadeedka.
“Weligay uma aqoonsanin jilayaashan inay yihiin hay’ad samatabbixin oo sharci ah – waxay qayb ka yihiin nidaamka rabshadaha leh ee uu awoodo Midowga Yurub wato” ayuu yidhi Ina Friebe, afhayeenka Compass Collective.
“Hadda waxaa si isa soo taraysa in naloogu cadaadinayaa inaan si sax ah ula xiriirno jilayaashan, tani waa inay joojisaa dhammaan xiriirka hawlgalka ee Xarunta Isku-dubbaridka Samatabbixinta Liibiya waa labadaba baahi sharci iyo mid damiir ah waana khad cas oo ka dhan ah xadgudubyada Yurub ee ka dhanka ah aadanaha.”
Ilaalada xeebaha Liibiya ayaa geystay ugu yaraan 60 dhacdo oo rabshado badda ah intii u dhaxaysay 2016 iyo Sebtembar 2025, sida lagu sheegay warbixin ay dhawaan soo saartay NGO-ga Sea-Watch – oo sidoo kale qayb ka ah isbahaysiga cusub – taas oo xustay in tirada dhabta ah ay u badan tahay inay aad uga badan tahay. Dhacdooyinka waxaa ka mid ah in la toogto doomo ay la socdeen qaxooti iyo magangalyo doon, in dadka lagu dayacay badda iyo in la carqaladeeyo howlaha samata bixinta.
Ugu yaraan 2,452 qof ayaa ku dhintay ama lagu waayay badda Mediterranean-ka sannadkii hore, sida ay sheegtay hay’adda socdaalka adduunka ee IOM, taasoo ka dhigaysa mid ka mid ah waddooyinka ugu daran ee qaxootiga.


