Sahan Media Muqdisho: Safiirka Itoobiya u fadhiya magaalada Ankara, Adem Mohammed, ayaa muujiyay sida uu u aaminsan yahay in Bayaanka Ankara ee Soomaaliya uu shaqaynayo, wuxuuna ammaanay doorka Turkiga ee hagaajinta xiriirka labada dal.
Isagoo la hadlayay Wakaaladda Anadolu (AA) Jimcihii, Mohammed wuxuu iftiimiyay muhiimadda tillaabooyinka Turkiga ee ilaalinta nabadda iyo amniga Geeska Afrika.
Baaqa Ankara ayaa ahaa natiijada wadahadal uu Turkigu dhexdhexaadinayey oo uu hoggaaminayey Madaxweyne Recep Tayyip Erdoğan. Xiriirka u dhexeeya Itoobiya iyo Soomaaliya ayaa sii xumaaday tan iyo markii Itoobiya ay heshiis la gashay maamulka gooni-goosadka ah ee Somaliland bishii Janaayo 2024 si ay u isticmaasho dekedda Berbera ee ay ku leedahay Badda Cas. Turkiga ayaa tan iyo xilligaas ku howlanaa sidii loo soo afjari lahaa xiisadda u dhaxeysa labada dal ee Geeska Afrika. Itoobiya waxay lumisay dekedaha badda cas horaantii sagaashamaadkii kadib dagaalkii xornimada Ereteriya, kaas oo socday 1961 ilaa 1991. 1991-kii Eritrea waxay xornimada ka qaadatay Itoobiya, taas oo keentay in la dhiso laba dawladood oo kala duwan. Kala go’aasi wuxuu sababay in Itoobiya ay si toos ah u waydo marinka badda cas iyo dekedaha muhiimka ah.
Safiirka ayaa sheegay in Bayaanka Ankara uu ku nuuxnuuxsaday sida ay Turkiga uga go’an tahay xasilloonida, xallinta khilaafaadka iyo iskaashiga gobolka. “Dadaallada dhexdhexaadinta Turkiga waxay gacan ka geysteen yaraynta xiisadaha, xoojinta isfahanka iyo taageeridda dadaallada nabadda ee muddada dheer ee gobolka,” ayuu yidhi.
Maxamed ayaa uga mahadceliyey Madaxweyne Erdogaan dadaalka uu ugu jiro sidii loo xoojin lahaa wada-hadallada u dhaxeeya dhinacyada, waxaana uu xusay in booqashooyinkii dhexmaray madaxda Itoobiya iyo Soomaaliya ay abuureen jawi wanaagsan oo looga wadahadli karo arrimaha labada dal.
Maxamed oo ka jawaabayay su’aal ku saabsan halka ay marayaan wada-hadallada u dhexeeya Soomaaliya iyo Itoobiya, ayaa sheegay in inkastoo wareeggii labaad ee wada-hadallada farsamo aysan weli qabsoomin, haddana xiriirku uu yahay mid wanaagsan. Wuxuu rajo ka muujiyay in wada hadalada ay sii socon doonaan, wuxuuna sheegay inaysan jirin sabab ay u joojiyaan. “Weli ma jirto taariikh lagu heshiiyey wareeggii labaad ee wadahadallada farsamada,” ayuu Maxamuud ku daray. “Waxaan rumeysannahay in Baaqa Ankara uu shaqeynayo.”
Mar la weydiiyay in la filayo in xiriir wanaagsan uu dhexmaro labada dal, Maxamuud wuxuu ku jawaabay, “Maxaa diidaya, ma hayno doorasho kale.”
Safiirka ayaa sidoo kale ka hadlay Shir Madaxeedka Labaad ee Cimilada Afrika oo 8-10 Sebtembar lagu wado in uu ka furmo Addis Ababa iyadoo lala kaashanayo Midowga Afrika (AU). Waxa uu sheegay in shirkan looga golleeyahay sidii loo dardargelin lahaa xal u helida xal u helida dhibaatooyinka cimilada iyo sidii loo maalgelin lahaa horumarinta cagaaran ee Afrika. Wuxuu hoosta ka xarriiqay culayska aan la qiyaasi karin ee ay qaaradda ku hayso isbeddelka cimilada.
Waxa uu carrabka ku adkeeyay in shir-madaxeedka diiradda lagu saarayo sidii loo gaarsiin lahaa “xalalka Afrikaanka ah” ee dhibaatada iyo awoodda Afrika ee ah in ay u dhaqmaan sidii awood midaysan oo ku saabsan gorgortanka cimilada adduunka.
