Sahan media Muqdisho: Hay’adda gargaarka ee Dhakhaatiirta aan xuduuda lahayn ayaa ka warbixisay 11 qof oo mayd ah oo laga soo badbaadiyay xeebaha dalka Liibiya, iyagoo dhaleeceeyay siyaasadda socdaalka ee u yaalla iyo dalalka Yurub.
Bayaan ay soo saartay Jimcihii, kooxdan oo magaceeda loo soo gaabiyo MSF, ayaa lagu sheegay in markabkooda Geo Barents ee badbaadada ay ku guulaysteen inay soo saaraan meydadka, ka dib hawlgal baadi goob ah oo socday in ka badan sagaal saacadood ka dib markii ay ku wargelisay hay’adda aan dawliga ahayn ee Jarmalka ee Sea-Watch, oo iyaduna soo badbaadisay. qaxootiga iyo tahriibayaasha.
“Maadaama aanan go’aamin karin sababta ka dambeysa masiibadan, waxaan ognahay in dadku ay sii wadi doonaan inay maraan waddooyinka halista ah iyagoo isku dayaya inay badbaadiyaan, Yurubna waa inay u raadisaa waddooyin ammaan ah oo sharci ah,” MSF ayaa ku tiri boostada X. ” Masiibadani waa inay dhammaato!”
Sea-Watch waxa ay sheegtay in aanay caddayn in maydadkaasi ay ahaayeen dhibanayaal ka soo gaadhay doon hore oo aan la garanayn, waxaanay intaa ku dartay inay isku dayeen inay la xidhiidhaan ilaalada xeebaha Liibiya si ay u tagaan oo ay u soo saaraan dadka dhintay, balse aanay wax jawaab ah ka helin.
“Waxa loogu yeero ilaalada xeebaha Liibiya – oo uu maalgeliyo Midowga Yurub – ayaa iska dhega tiray baaqii aan ku dalbanaynay in meydadka la soo saaro,” ayay kooxdu tiri.
Kumanaan kun oo qof oo isku dayaya inay ka tahriibaan Afrika una sii gudbaan Yurub ayaa Liibiya u isticmaala meel ay ka dhoofaan, iyadoo jasiiradda Lampedusa ee Talyaanigu ay tahay meesha ugu dhow ee Yurub ay u socdaalaan, iyagoo ku guda jira safarka halista ah ee ay kaga gudbeen badda Mediterranean-ka si ay uga baxsadaan dagaallo, faqri iyo cadaadis.
Talyaaniga oo doonaya inuu joojiyo qulqulka tahriibka ayaa sheegay in Liibiya iyo Tunisia oo ay dariska yihiin ay tahay inay wax badan ka qabtaan sidii ay dadka uga joojin lahaayeen inay badda galaan.
Sidoo kale waxa ay hakisay howl galka maraakiibta gurmadka, iyadoo ku doodeysa inay dadka ku dhiirigelinayaan inay u aadaan Yurub, eedeymahaasi oo ay diideen hay’adaha samafalka.
Isagoo xoogga saaraya siyaasaddiisa ku aaddan maraakiibta badbaadinta, Talyaanigu wuxuu sheegay Jimcihii inay ku qasbeen markabka badbaadada ee MSF inuu qaado 165 qof oo ay ka soo badbaadiyeen doonyo ku socday howlgalka badda Mediterranean-ka, una waday waqooyiga dekedda Genoa.
Dekeddu waxay in ka badan 650 mayl-badeed (1,200km) u jirtey goobtooda waxayna aad uga fogaatay dekedaha ugu habboon ee Sicily ee u dhow, taasoo dib u dhac weyn ku keentay gargaarkii la badbaadiyey.
Waddada mara bartamaha Mediterranean-ka ayaa ah marinka ugu halista badan ee tahriibayaasha isaga kala goosha adduunka, iyadoo Qaramada Midoobay ay diwaangelisay in ka badan 20,000 oo dhimasho iyo dhaawac ah oo aaggaas tan iyo 2014-kii.
In ka badan 3,000 oo qaxooti iyo muhaajiriin ah ayaa la waayay sanadkii 2023-kii, xilli ay isku dayayeen in ay wadadaas adeegsadaan, sida ay sheegtay Hay’adda Socdaalka Adduunka.
Sida laga soo xigtay wasaaradda arrimaha gudaha ee Talyaaniga, tirada dadka imanaya dalka ayaa hoos u dhacday 2024 ilaa in ka yar 21,800 oo qof tan iyo bilowgii sanadka, marka la barbar dhigo ku dhawaad 53,300 isla muddadaas sannadkii hore.
