Ciidamada nabad ilaalinta Midowga Afrika ee Soomaaliya ayaa sheegay in aysan weli ka tanaasuli doonin sugidda amniga kaabayaasha ganacsiga ee istiraatiijiga ah, xitaa marka ay xilal badan ku wareejinayaan ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed. Dekadda Muqdisho ayaa weli fure u ah sugidda amniga caasimadda iyo ka-hortagga saadka ku waara dagaalka Al-Shabaab.
Dekeddu waa meesha ay dawladi ka ciyaarto danaha qaran, gobol, caalami – iyo xataa dano gaar ah. Soomaaliya: Turkigu waxay u rabaan sababo dhaqaale; Atmis iyo nabadoonku waxay u rabaan amni iyo hawlgalo xeeladaysan; Soomaalidu waxay u doonaysaa ganacsi; Shabaabkuna waxay doonayaan inay xabadka dagaalka ku sii adkaystaan.
Saraakiisha howlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya (Atmis) ayaa sheegay in dekeddu ay tahay mid istiraatiiji u ah dowladda Soomaaliya iyo ciidamada Midowga Afrika ee AMISOM oo ah marinka ugu weyn ee saadka iyo ka bixista haddii ay dhacdo xaalad degdeg ah, sidaas darteedna ay weli tahay bartilmaameedka sare ee Al Shabaab.
Wararka ka imaanaya Dekadda ayaa sheegaya in isu socodka dadka iyo gaadiidka uu soo hagaagay bilihii lasoo dhaafay, iyadoo hadda ay soo galaan 10 ilaa 15 markab todobaadkii si ka duwan sidii hore oo aan amaanka wanaagsaneyn, isla markaana maraakiibta ku soo xirta aysan ka badneyn 3 todobaad todobaadkii.
Marcelino Bukenya Muwonge, oo ah Sarkaalka Sirdoonka ee Saldhigga Howlgalka Horumarinta Badda (FOB) ee Uganda ciidamada Atmis.
Dekadda oo 4km bari ka xigta garoonka diyaaradaha Muqdisho kuna taal xeebta badweynta Hindiya ee degmada Xam Jabab ee caasimadda Soomaaliya, ayaa u adeegta xudunta ganacsiga Soomaaliya waana FOB-da kaliya ee uu Atmis ku leeyahay gudaha magaalada.
Tan iyo sannadkii 2014-kii, shirkadda Albayrak Group ee laga leeyahay dalka Turkiga ayaa lagu wareejiyay xuquuqaha ay ku maamusho dekedda, iyadoo dib loo cusboonaysiiyay sannadka 2020-ka muddo 14 sano ah, iyadoo heshiiskaas ay shirkaddu dakhli ururinayso si ay ula qaybsato Hanti-dhowrka Soomaaliya oo qaybsan 45-55. . Balse Turkiga ayaa dhawaan qalinka ku duugay heshiisyo cusub oo ay la galeen Soomaaliya, waxaana heshiiskaas ka mid ah heshiis dhanka difaaca iyo dhaqaalaha ah oo dhacay Febraayo 2024, heshiiskaas oo Ankara ay ku bixineyso taageerada amniga badda, kaasoo 23-kii April lagu arkay markabka TCG Kinaliada F514 oo ku soo xirtay Muqdisho.
Ciidamada Uganda ee hoos yimaada Atmis ayaa latalin jiray Ciidanka Badda Soomaaliya, iyo Ilaalada Xeebaha, iyagoo ku baranayay xirfado ku saabsan sida ay uga howlgalaan xeebaha.
Turkiga ayaa la wareegay dekedda; waxay ururinayaan dakhli waxayna bixiyaan taageero xagga amniga badda ah, laakiin taasi macnaheedu maaha in doorkeenii sugidda ammaanka xarunta uu yaraatay,” ayuu yiri Maj Peter Mugisa, oo ah afhayeenka ciidamada Uganda ee Atmis.
Tusaale ahaan, dekedda waxaa ka soo gala gaadiidka iyo dadka lugeynaya iyada oo loo marayo hal meel oo laga soo galo oo leh lakabyo amni oo dibadda iyo gudaha ah oo ay kala shaqeeyaan ciidamada Booliska Soomaaliyeed iyo Atmis siday u kala horreeyaan halka shaqaalaha sirdoonka Turkiga iyo Soomaaliya ay kaalin ammaan ah ka qaataan gudaha dekedda.
Ciidamada Soomaaliya ayaa si toos ah u maamula amniga halka ugu weyn ee laga soo galo maraakiibta,koonteenarada iyo bakhaarada halka barta ugu weyn ee laga hago iyo goobaha kale oo ay ka mid yihiin taawarada ay joogaan Atmis.
Dadka dhaleeceeya ayaa sheegaya in ay jiraan ciyaartoy aad u badan oo ku kala duwan luqadda iyo danaha kala duwan, kuwaas oo inta badan isku dhaca.
Capt Aggrey Kalanzi, Taliyaha Dekedda FOB, ayaa sheegay in caqabadaha luqadda awgeed, isgaarsiinta inta badan ay xumaato.
