Sahan media Muqdisho: Niger ayaa hakisay heshiis militari oo ay la gashay Mareykanka kaas oo ciidamada Mareykanka siinayay saldhig muhiim ah iyo goob laga soo bilaabo gobolka Saaxil ee Afrika.
Talaabadan oo lagu dhawaaqay Axadii, ayaa daba socotay khilaaf ku saabsan xiriirka wadamada Afrika ee Ruushka iyo Iran, kaas oo ka dhashay markii saraakiisha Maraykanka ay booqdeen Niger todobaadkii hore si ay u muujiyaan dareenkooda.
Muxuu ahaa heshiiskii militari ee u dhaxeeyay Mareykanka iyo Niger?
Heshiiska “xaalka ciidamada”, oo la saxiixay 2012, ayaa u oggolaaday ilaa 1,000 askari oo Maraykan ah iyo shaqaalaha difaaca rayidka ah inay ka hawlgalaan Niger, taas oo door udub dhexaad u ah hawlgallada militariga Mareykanka ee Sahel.
Ciidamada Mareykanka ayaa ka howlgala Saldhigga Airbase 101 ee caasimadda Niger ee Niamey. Intaa waxaa dheer, waxay ka shaqeysaa saldhig weyn oo hawada sare, Airbase 201, oo u dhow Agadez, oo ah magaalo 920km (572 mayl) koonfur-galbeed ka xigta Niamey, iyada oo u adeegsanaysa duullimaadyada ilaalada dadka iyo kuwa aan duuliyaha lahayn iyo hawlgallada kale ee gobolka Saaxil.
Air Base 201 waxa la dhisay laga bilaabo 2016 ilaa 2019 waxaana ku baxay in ka badan $100m. Saldhigan ayaa tan iyo sanadkii 2018-kii loo adeegsan jiray in lagu qaado howlgallada ka dhanka ah kooxaha hubeysan ee xiriirka la leh ISIL (ISIS) iyo Al-Qaacidada gobolka Saaxil. Niger waa xarunta hawlgallada Mareykanka ee Galbeedka iyo Waqooyiga Afrika, gaar ahaan Saldhigga Cirka ee 201.
Waa maxay sababta Niger u hakisay heshiiska?
Saraakiil sarsare oo Maraykan ah – oo ay hogaaminayaan kaaliyaha xoghayaha arrimaha dibadda Maraykanka ee Afrika Molly Phee iyo madaxa taliska ciidamada Maraykanka ee Afrika, General Michael Langley – ayaa booqday dalka ku yaal galbeedka Afrika usbuucii hore.
Kulamadooda, “Saraakiisha Mareykanka waxay walaac ka muujiyeen xiriirka suurtagalka ah ee Niger ay la leedahay Ruushka iyo Iran,” Sabrina Singh, oo ah af hayeenka Wasaaradda Difaaca Mareykanka, ayaa ku sheegtay warbixin kooban oo ku saabsan isniintii.
Isagoo ku dhawaaqaya joojinta heshiiska, afhayeenka militariga Niger, Colonel Amadou Abdramane wuxuu tixraacay cadaadiska Mareykanka ee wadamada uu xiriirka la wadaagi karo.
“Niger waxa ay ka qoomameyneysaa ujeedada wafdiga Mareykanka ee ah in ay u diidaan dadka madaxbannaan ee Niger xaqa ay u leeyihiin in ay doortaan la-hawlgalayaashooda iyo noocyada iskaashi ee awood u leh inay si dhab ah uga caawiyaan la dagaalanka argagixisada,” ayuu yiri Abdramane.
Waxa uu dhaleeceeyay “dabciga hoos u dhaca” ee dublamaasiyiinta Mareykanka wuxuuna sheegay in Washington aysan raacin hab-maamuuska diblomaasiyadeed sababta oo ah Niger looma wargelin xubnaha wafdiga, taariikhda imaatinka ama ajandayaasheeda.
